İnternet, dünya çapında milyonlarca bilgisayar ve cihazı birbirine bağlayan küresel bir ağdır. Dünyanın her yerindeki insanlarla bilgiye erişim ve iletişim sağlar. İnternetin ana mekanizması, bilgi alışverişi için kurallar oluşturan ve ağdaki her cihazı tanımlayan veri aktarım protokolleri ve adreslemedir.
Kullanıcının web tarayıcısı aracılığıyla gönderdiği veriler, yönlendiriciler kullanılarak ağ üzerinden iletilen küçük paketlere bölünür. Yönlendiriciler her paketin iletilmesi için en uygun yönü belirler. Paketler alıcıya teslim edildiğinde her paketin içindeki adres bilgileri kullanılarak orijinal bilgilerine yeniden birleştirilir.
Sunucular, İnternet kullanıcılarından gelen bilgileri saklayan ve işleyen özel bilgisayarlardır. Girilen URL'yi kullanarak sistem istenen sunucuyu bulur ve ona bir istek gönderir. Modern İnternet, veri aktarım protokolleri ve sunucuları sayesinde dünya çapında milyonlarca cihazı birbirine bağlamaktadır. İnternet, büyük miktarda bilgiye erişim sağlar ve dünyanın herhangi bir köşesindeki insanlarla iletişim kurmanızı sağlar.
OSI Modeli nedir?
Açık Sistemler Ara Bağlantısı (Open Systems Interconnection, OSI) modeli, çeşitli ağ cihazları arasında veri aktarımını sağlayan iletişim protokollerini tanımlamak ve düzenlemek için kullanılan kavramsal bir yapıdır.
OSI modelinin temel amacı, ağ oluşturmayla ilgili işlevleri ve görevleri ayrı katmanlara ayırmaktır. Her katman belirli işlevleri yerine getirir ve belirli bir protokol kümesini kullanarak yukarıdaki ve altındaki katmanlarla iletişim kurar.
OSI modelinin yedi katmanı hangileridir?
OSI modeli, her biri veri aktarımının belirli yönlerinden sorumlu olan, birbirine bağlı yedi katmandan oluşur:
1. Fiziksel Katman:
Fiziksel katmanda, resim şeklindeki veriler, kablolar veya kablosuz iletişim kanalları gibi fiziksel ortamlar üzerinden iletilebilecek, görünür veya görünmez sinyallere dönüştürülür. Örneğin, bir kullanıcı e-posta yoluyla bir resim gönderebilir.
2. Veri İletim Katmanı:
Veri ileti katmanı, aynı yerel ağ içerisinde güvenilir veri iletiminden sorumludur. Bu seviyede veriler karelere bölünür ve veri aktarımına ilişkin bilgileri içeren başlıklar eklenir. Örneğin, bir kullanıcı bir resim gönderdiğinde, bu resim kare adı verilen veri parçalarına bölünür.
3. Ağ Katmanı:
Ağ katmanında veriler paketlere bölünür ve her pakete bir hedef adres atanır. Bu seviyede veri paketlerinin gönderileceği yollar belirlenir. Örneğin, bir kullanıcı bir resim gönderdiğinde, bu resme alıcının IP adresi atanır ve yönlendiriciler paketleri teslim etmek için en uygun yolu belirler.
4. Taşıma Katmanı:
Taşıma katmanı, verilerin göndericiden alıcıya aktarılmasından sorumludur ve tüm paketlerin doğru sırada ve hatasız olarak teslim edilmesini sağlar. Bu seviyede TCP (Transmission Control Protocol) protokolü kullanılır. Bir kullanıcı bir resim gönderdiğinde, TCP onu alıcıya sırayla teslim edilecek bölümlere ayırır.
5. Oturum Katmanı:
Oturum katmanı, gönderen ve alıcı arasındaki iletişimi kurar, sürdürür ve sonlandırır. Bu, bağlantı kurmaya, veri alışverişine ve bağlantının kesilmesine ilişkin kuralları ve prosedürleri tanımlar. Örneğin bir resmin aktarımı sırasında gönderen ile alıcı arasında bir oturum kurulacaktır.
6. Sunum Katmanı:
Sunum katmanındaki donanım ve yazılım, iletim için verilerin kodlanmasından, sıkıştırılmasından ve şifrelenmesinden sorumludur. Örneğin, kullanıcı bir resmi göndermeden önce aktarılan veri miktarını azaltmak için dosyayı sıkıştırabilir.
7. Uygulama Katmanı:
Uygulama katmanında kullanıcı uygulaması ağ ile etkileşime girer. Bu katman, kullanıcı ile OSI modeli arasındaki arayüzün oluştuğu yerdir. Örneğin, bir kullanıcı bir arkadaşına resim göndermek için bir e-posta uygulamasını kullanabilir.
OSI modelinin ağ oluşturmadaki rolü
Bir kullanıcı bir arkadaşına resim gönderdiğinde aşağıdakiler gerçekleşir: Uygulama katmanında (7), örneğin HTTP protokolü aracılığıyla uygulamalar arasında etkileşim sağlanır. Veriler daha sonra sunum (6), oturum (5) ve taşıma (4) katmanlarından geçer; burada paketlere bölünür, başlıklar eklenir vb. Daha sonra veriler, iletim için en iyi yolun belirlendiği ağ seviyesinden (3) geçer. Daha sonra hataların kontrol edildiği veri bağlantı katmanından (2) geçerler ve son olarak verilerin bir kablo veya kablosuz bağlantı üzerinden alıcıya fiziksel olarak iletildiği fiziksel katmana (1) giderler. Alıcı, verileri ters sırada alır ve verilerin paketten çıkarılması ve işlenmesi süreci OSI modelinin her katmanında tekrarlanır.
OSI modelinin bu hiyerarşik yapısı, bir ağ üzerindeki çeşitli bilgisayar sistemleri ve cihazlarının birlikte çalışmasını, bilgi alışverişinde bulunmasını ve önemli sorunlar olmadan çalışmasını sağlar. Standardizasyon ve görevlerin net bir şekilde ayrıştırılması sayesinde şirketler ve kuruluşlar, farklı donanım ve yazılım konfigürasyonlarına sahip ancak protokoller ve yetenekler açısından uyumlu ağlar oluşturabilirler.
Sonuç
Dolayısıyla OSI modeli, ağ teknolojisi alanında mühendislere ve geliştiricilere bilgisayar ağlarını tasarlama ve oluşturma konusunda uygun ve yapılandırılmış bir yaklaşım sağlayan önemli bir araçtır. Rolü, modern bilgi alışverişinin temeli olan bilgisayar sistemleri arasında etkili iletişim ve bağlantıyı kolaylaştırmaktır
